با این توصیف اگر سیستم ایمنی بدن خود را تقویت نکنید، بیشتر احتمال دارد که به این بیماری مبتلا شوید.
داشتن اطلاعات کافی و کاربردی در زمینه فعالیت‌های سیستم ایمنی بدن و روش‌های تقویت آن برای هر فردی در هر شرایط زندگی و سنی سودمند است.
سیستم ایمنی بدن چیست؟
به زبان ساده، سیستم ایمنی شبکه‌ای متعادل از سلول‌ها و اندام‌ها است که با هم کار می‌کنند تا از شما در برابر بیماری‌ها دفاع کنند. سیستم ایمنی از ورود تهدیداتی مانند باکتری یا ویروس به بدن شما جلوگیری می‌کند.
سیستم ایمنی، یک گروه ضربت قدرتمند «جستجو و نابودسازی» است که عوامل بیماری‌زا در بدن را شناسایی کرده و از بین می‌برد.
سیستم ایمنی بدن چگونه عمل می‌کند؟
بدن شما پروتئین‌هایی به نام آنتی بادی می‌سازد که سلول‌های غیر طبیعی یا خارجی را از بین می‌برند. آن‌ها به پیشگیری و درمان بیماری‌های شایع مانند آنفلوآنزا یا سرماخوردگی کمک می‌کنند.
شما در بدن خود همچنین پاسخ دیگری به نام «سیستم ایمنی با واسطه سلول» دارید که به پاتوژن‌هایی مانند باکتری‌ها و سلول‌های آلوده به ویروس نیز حمله می‌کند.
وقتی بدن دوباره آن عامل بیماری‌زا را می‌بیند، سابقه ثبت شده از مبارزه با عامل بیماری‌زا را به یاد می‌آورد و پیش از ایجاد بیماری، تهدید را از بین می‌برد. این همان چیزی است که باعث می‌شود واکسن‌ها برای بیماری‌هایی مانند آنفلوآنزا، سرخک، آبله مرغان یا هپاتیت موثر واقع شوند.
این واکسن‌ها دارای مقدار کمی از عامل بیماری‌زا، اما بی ضرر هستند، بنابراین سلول‌های ایمنی شما می‌توانند واکنش نشان دهند، یاد بگیرند و به یاد بیاورند که دفعه بعد چگونه از شما در برابر این بیماری‌ها محافظت کنند.
آیا تغییر سبک زندگی به تقویت سیستم ایمنی کمکی می‌کند؟
بله. عادات بد سلامتی می‌تواند عملکرد سیستم ایمنی بدن شما را کُندتر کند. به همین دلیل است که پزشکان از شما می‌خواهند که تغییرات خاصی در سبک زندگی خود ایجاد کنید.
برای شروع، استرس خود را کاهش دهید، این مهمترین تغییری است که می‌توانید ایجاد کنید. جریان ثابت هورمون‌های استرس باعث می‌شود که بدن شما نتواند از شما در برابر عوامل بیماری‌زا محافظت کند.
تکنیک‌های تمدد اعصاب، ورزش روزانه و تکنیک‌های مدیریت استرس همگی می‌توانند در این زمینه کمک کننده باشند.
کار بعدی که می‌توانید انجام دهید، داشتن خواب کافی است. برای تقویت سیستم ایمنی بدن خود هر شب به هفت تا ۸ ساعت خواب نیاز دارید.
همچنین ورزش کردن هم به بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.
این تاکتیک‌ها همچنین سطح IgA شما را افزایش می‌دهد؛ پروتئینی در سیستم ایمنی بدن که با عفونت‌ها مبارزه می‌کند. این پروتئین به دور نگه داشتن تهدید‌ها از بدن شما کمک می‌کند و هر عامل بیماری‌زا که وارد بدن می‌شود را از بین می‌برد.
در نهایت، رعایت بهداشت را به یک عادت تبدیل کنید. هیچ چیز به اندازه قدرت شستن مکرر دست‌ها برای دور نگه داشتن میکروب ها، موثر نیست.
چه واکسن‌هایی باید بزنیم؟
تقریباً همه بزرگسالان و کودکان باید واکسن کووید۱۹ و واکسن آنفلوآنزا را دریافت کنند به ویژه سالمندان و هر کسی که سیستم ایمنی آن‌ها به دلیل بیماری‌هایی مانند HIV یا سرطان ضعیف شده است. نوزادان زیر شش ماه واکسن دریافت نمی‌کنند.
واکسن کزاز خود را هر ۱۰ سال یک بار به روز کنید. همچنین اگر شغل پرخطری دارید (مانند کار در بیمارستان) واکسن هپاتیت A و B را نیز دریافت کنید.
کودکان و نوجوانان به این واکسن‌ها نیاز دارند:
- هپاتیت A و B
- روتاویروس
- دیفتری
- کزاز
- سیاه سرفه
- سرخک، اوریون، سرخجه
- آبله مرغان
- فلج اطفال
- پنوموکوک
- ویروس پاپیلوم انسانی (HPV)
- مننگوکوک
- آنفلوآنزا
- هموفیلوس آنفلوآنزا نوع B
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا می‌گوید همه کودکان ۱۱ تا ۱۲ ساله به واکسن مننژیت همراه با دز یادآور آن در سنین ۱۶ تا ۱۸ سالگی نیاز دارند. همچنین اگر به کشور‌هایی با نرخ بالای بیماری مننگوکوک (یک بیماری مسری باکتریایی) سفر می‌کنید، این واکسن را دریافت کنید.
قبل از شیوع گسترده سرماخوردگی و آنفلوآنزا بهتر است برای مقابله با آن‌ها آماده شویم. این کار به ما کمک می‌کند تا در صورت ابتلا، بهتر روند درمان را پشت سر بگذاریم یا از سرایت بیماری به اطرافیانمان پیشگیری کنیم.
این آماده‌سازی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
منابع و لوازم مورد نیاز را تهیه کنید - قبل از شروع فصل سرماخوردگی و آنفلوآنزا آماده باشید. دستمال کاغذی، صابون دست و ضدعفونی کننده دست به اندازه کافی تهیه کنید.
همچنین ماسک‌های اضافی در دسترس داشته باشید، زیرا ثابت شده است که در برابر انتشار ویروس‌ها از شما محافظت می‌کنند. در صورت مریض شدن فرزندانتان نیز برای گذران وقت در مواقعی که کودک دوران نقاهت و بهبودی از بیماری را می‌گذراند از کتاب‌های رنگ‌آمیزی، پازل‌ها و... استفاده کنید.
در صورت لزوم از وسایل یکبار مصرف استفاده کنید - اگر همه بیمار هستند و شرایط انتقال بیماری تا حدی شدید شده است به جای حوله دستی از دستمال کاغذی استفاده کنید.
همچنین می‌توانید به جای استفاده از لیوان‌ها از لیوان‌های کاغذی یکبار مصرف استفاده کنید و پس از یک بار استفاده، آن‌ها را دور بیاندازید. با این کار کمتر احتمال دارد که میکروب‌ها را منتشر کنید.
شستن دست‌ها را جدی بگیرید - دست‌های میکروبی باعث گسترش سرماخوردگی و آنفلوآنزا می‌شوند. دست‌های خود را به مدت ۲۰ ثانیه با صابون خوب بشویید.
ضد عفونی کنید - لازم نیست تمام روز را صرف اسپری کردن هر سطحی با مواد ضدعفونی کننده باشید. ممکن است نیاز باشد هر روز برخی از وسایلی را که زیاد لمس می‌شوند - مانند دستگیره‌های در، کنترل تلویزیون و تلفن‌ها - را ضدعفونی کنید.
مواد غذایی سالم و مورد نیاز برای این دوران را تهیه و در صورت لزوم در یخچال نگهداری کنید - در صورت نیاز به چند روز استراحت و ریکاوری، می‌توانید برای ناهار و شام برخی از غذا‌های آسان را تهیه کنید. نوشیدنی‌ها و میان‌وعده‌های سالم و مورد علاقه کودکانتان را در دسترس داشته باشید.
ظرف داروی خود را بررسی کنید - مطمئن شوید که ظرف داروی شما حاوی مسکن‌های ضد درد، کاهش‌دهنده تب، شربت‌های سرفه و هر داروی غیرنسخه‌ای (قابل تهیه بدون نیاز به نسخه پزشک) است که هنگام مبارزه با سرماخوردگی یا آنفلوآنزا استفاده می‌کنید. همچنین بررسی کنید که آیا دارو‌ها با هم همپوشانی یا تداخل دارند یا خیر. همچنین دستگاه‌هایی مانند دماسنج و رطوبت ساز را نیز بررسی کنید تا مطمئن شوید به درستی کار می‌کنند.
برای روز‌های بیماری برنامه ریزی کنید - ممکن است به چند روز مرخصی نیاز داشته باشید. حتی اگر بیمار نشوید، ممکن است لازم باشد از فرزندان بیمار خود مراقبت کنید. بهتر است قبل از مواجه با این موقعیت برنامه‌های کاری و ... خود را بررسی کنید و ببینید در صورت بیماری وضعیت چگونه خواهد بود.
به فکر نیروی کمکی باشید - ممکن است در صورت درگیر شدن با بیماری نیاز به نیروی کمک داشته باشید. از قبل بررسی کنید که آیا هیچ یک از اعضای خانواده یا اطرافیان شما می‌توانند از فرزندان بیمارتان مراقبت کنند یا خیر.
استراحت کنید - چه در حال تلاش برای بهبودی از سرماخوردگی یا آنفلوآنزا هستید یا سعی در اجتناب از آن را دارید، خواب کافی داشته باشید. فرزندانتان را هم به موقع بخوابانید.