ثبت‌نام نهایی از داوطلبین انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی از روز ۲۷ مهر به مدت ۷ روز انجام می‌شود. افرادی می‌توانند در این انتخابات ثبت‌نام کنند، که مدارک آنها در مرحله ثبت‌نام اولیه که در مرداد برگزار شد، تایید شده باشد. با اصلاح قانون انتخابات مجلس، برای اولین بار ثبت‌نام اولیه از داوطلبان برگزار شد و حدود ۴۹ هزار نفر در این انتخابات ثبت‌نام کردند البته بین تصویب این قانون و ابلاغ آن تا اجرا چند روز بیشتر فاصله نشد همین مساله انتقاد جدی اصلاح‌طلبان را به همراه داشت اما اصولگرایان مشکلی با این مساله نداشتند.
با این حال پس از پایان مرحله ثبت‌نام اولیه، احمد وحیدی وزیر کشور اعلام کرد که همه جناح‌های سیاسی از این انتخابات استقبال کرده‌اند. وی گفته است که «حضور گسترده داوطلبان در این دوره از انتخابات بی سابقه بوده و از تمامی طیف‌های فکری و سیاسی ثبت نام صورت گرفته است. تعدادی وزرای سابق، استانداران، مدیران کل و نمایندگان مجلس در این دوره ثبت نام کرده اند. شاهد حضور همگانی هستیم.»
راز سکوت قالیباف و رئیسی درباره انتخابات مجلس /جدال «اره بده، تیشه بگیر» جریان قالیباف و جبهه پایداری
نقشه موتلفه برای انتخابات مجلس فاش شد /مصری: مملکت از زیادی قانون دارد خفه می شود
محسن اسلامی سخنگوی ستاد انتخابات کشور در پاسخ به این پرسش که در زمان پیش‌ثبت‌نام، از جریان سیاسی داوطلب هم سوال شده است، تصریح کرد:« ما اطلاعات ۱۸ گانه از داوطلبان خواستیم که بیشتر اطلاعات هویتی، تحصیلی یا مدرک برای استعفا بود و در واقع اطلاعات عام گرفتیم و بیشتر از این از داوطلبان سوالی نپرسیدیم. با این حال حدود ۱۲۰۰ نماینده ادوار مجلس در این دوره ثبت‌نام کرده‌اند که همه طیف های سیاسی در بین آنها وجود دارند.»
وحیدی: همه جناح‌های سیاسی از انتخابات استقبال کرده‌اند
سیدمحمدتقی شاهچراغی رئیس ستاد انتخابات کشور هم با تاکید بر بی طرفی وزارت کشور در انتخابات، تصریح کرد:«هیچ نسبتی با هیچ کاندیدایی در برگزاری انتخابات نداریم و هر کدام از ما باید رای بدهیم و حتما به فردی تمایل داریم اما به عنوان مجری انتخابات نباید از هیچ نامزدی طرفداری بکنیم و این خط قرمز ماست.»
عزم جزم اصولگرایان برای حفظ مجلس
شورای وحدت اصولگرایان و شورای ائتلاف نیروهای انقلاب دو تشکل اصلی در جریان اصولگرا که در دوره‌های پیشین انتخابات شکل گرفته اند، بر لزوم حضور حداکثری در انتخابات تاکید دارند و در حال ارزیابی از عملکرد نمایندگان فعلی مجلس و شناسایی نیروهای جدید هستند. به نظر می‌رسد چالش اصلی این جریان در انتخابات امسال، دستیابی به لیست واحد و جلوگیری از تشتت لیست‌ها باشد.
منوچهر متکی سخنگوی شورای وحدت اصولگرایان اظهار کرده است که« با تمام ظرفیت به میدان انتخابات آمده‌ایم تا نیروهای کارآمد و ظرفیت‌های کارشناسی را برای انتخاب مردم آماده کنیم.» این شورا کار شناسایی کاندیداهای احتمالی انتخابات را نیز آغاز کرده است. هیئت مرکزی انتخابات شورای وحدت نیز با حضور حجت الاسلام مصطفی پورمحمدی، اسدالله بادامچیان، محمد رضا باهنر، شهاب‌الدین صدر، لاله افتخاری، نیره قوی، حجت الاسلام محمدجواد جلالی، متین منتظمی و منوچهر متکی انتخاب شدند.
متکی: عدم احراز صلاحیت به حداقل برسد
متکی به شورای نگهبان هم توصیه کرده است که شرایط برگزاری انتخابات مشارکتی را فراهم کند. او بیان کرده است که« انتظار و مطالبه همه دلسوزان و دوستداران حقیقی انقلاب و نظام این است که شورای نگهبان ضمن رد قاطع افراد دارای احکام قضایی و معاندان نظام، با وسعت نظر بیشتری نسبت به تایید صلاحیت‌ها ورود کند. انتظار این است افراد مشمول عنوان عدم احراز صلاحیت به حداقل برسد و واقعا شامل کسانی باشد که امکان احراز صلاحیت آنان نیست.» بادامچیان دبیرکل حزب مونتلفه هم توصیه مشابه متکی داشته و گفته که «به هر تعداد که میسر است میدان حضور در انتخابات داده شود.» مصطفی پورمحمدی دبیرکل جامعه روحانیت هم بر این اعتقاد است که «می‌خواهیم مشارکت در این دوره بالاتر از دوره قبل باشد و این را در شرایط کنونی یک توفیق بزرگ برای نظام می‌دانیم. برای این دغدغه، لازم است شورای نگهبان با وسعت نظر بیشتری در بحث تایید صلاحیت‌ها ورود کند.»
البته سیامک ره‌پیک قائم‌مقام دبیر شورای نگهبان نسبت به دیدگاه اعمال تساهل و تسامح برای افزایش مشارکت واکنش نشان داد. او اظهار کرد: « در اجرای قانون نباید نفوذ و تبعیضی وجود داشته باشد. نباید کار غیرقانونی انجام شود. اگر تساهل و تسامح منجر به عدم اجرای قانون و اجرای ناقص و تبعیض‌وار آن شود، اعتماد عمومی خدشه‌دار خواهد شد. اینکه گفته می‌شود شورای نگهبان باید از قانون عبور کند تا شاهد افزایش مشارکت در انتخابات باشیم حرف صحیحی نیست. »
از سویی کارگروه تعیین مدل انتخاباتی شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی، با عضویت غلامعلی حدادعادل به عنوان رئیس، داوری دبیر و قاسمپور، ریاض، روح‌الامینی و قدیمی چهار معاون شورا به همراه پنج عضو حقیقی شامل مهدی چمران، پرویز سروری، مهدی محمدی، مهدی اقراریان و حجت‌الاسلام آقامیری تشکیل شده است.
حداد عادل: تاکید ما تمرکز بر سه اصل کارآمدی، عقلانیت و انقلابی بودن است 
غلامعلی حدادعادل رئیس شورای ائتلاف اصولگرایان با تاکید بر لزوم تدوین شاخص‌های دقیقی برای انتخاب کاندیداها، گفته است که «ما در مجلس دوازدهم باید به دنبال شناسایی و استفاده از همه ظرفیت‌های جبهه انقلاب باشیم. تاکید ما تمرکز بر سه اصل کلیدی کارآمدی، عقلانیت و انقلابی بودن در معرفی نامزدها است.»
جبهه پایداری نیز در آستانه ثبت‌نام اولیه انتخابات در بیانیه‌ای شاخص های فردی، سیاسی و اجتماعی و علمی و تخصصی برای داوطلبان انتخابات معرفی کرده و تاکید کرد که افرادی که این شاخص‌ها را دارند به این جبهه معرفی شوند.
پیش از این صادق محصولی دبیرکل جبهه پایداری انقلاب اسلامی درباره فعالیت انتخاباتی این جبهه اظهار کرده است که«جبهه پایداری انقلاب اسلامی در شناسایی و انتخاب فرد اصلح اصول و موازینی دارد که طبق آن به نامزدها در شاخص‌های مختلف که با ضریب‌های متفاوت اعمال می‌شود نمره می‌دهد و ارزیابی می‌کند و افراد از بالاترین نمره به ترتیب وارد لیست می‌شوند.»
البته او چالش دستیابی به لیست واحد اصولگرایی را آغاز کرد و گفته «ما در عین اینکه هیچگونه منعی از ارائه یک لیست واحد نداریم اما باید ملاک‌ها به‌طور دقیق بررسی شود و نباید اینگونه باشد که به هر قیمتی یک لیست واحد ارائه دهیم.»
ابهام در اردوی اصلاح‌طلبی
با شروع ثبت‌نام اولیه انتخابات، جبهه اصلاحات اعلام کرد که توصیه‌ای برای نام‌نویسی ندارد. علی صوفی فعال سیاسی اصلاح طلب درباره این موضع جبهه اصلاحات، گفت که« قانون پیش‌ثبت‌نام برای اولین‌بار به اجرا گذاشته شد. معمولا تا زمان ثبت‌نام انتخابات مهلت وجود دارد و ما روی انتخابات بحث می‌کردیم. اما این روند پیش‌ثبت‌نام شرایطی را پیش آورد که جبهه اصلاحات از یک طرف نمی‌توانست متعهد شود و از طرفی قانون بود و نمی‌توانست آن را رد کند. بنابراین اعلام کرد نفیا و اثباتا هیچ توصیه‌ای ندارد.»
وی ادامه داد:« دلیل آنکه جبهه اصلاحات چنین موضعی گرفت این بود که چاره دیگری نداشت. چون همان زمان باید متعهد می‌شد و راهبرد انتخاباتی‌اش را انتخاب می‌کرد اما هنوز چیزی مشخص نبود.»
در جریان اصلاحات تاکنون موضع رسمی درباره انتخابات گرفته نشده اما زمزمه‌هایی هر چند ضعیف در گوشه وکنار مبنی بر تحریم انتخابات به گوش می‌رسد. البته جبهه اصلاحات در بیانیه‌ای که به مناسبت سالگرد اعتراضات سال گذشته منتشر کرد، خواهان «اصلاح شورای نگهبان و برگزاری انتخابات آزاد و رقابتی» و «بازگرداندن مجلس به جایگاه واقعی خود به عنوان مرجع انحصاری قانونگذاری»شد.
حجاریان: مدافع مشارکت مشروط در انتخابات هستم
سعید حجاریان تئوریسین جریان اصلاحات مخالف تحریم انتخابات است. او در گفت وگویی تاکید کرده که «من مدافع مشارکت مشروط در انتخابات هستم و درباره آن بارها صحبت کرده‌ام. من از صندوق رای استاندارد، غیراستصوابی و آزاد دفاع می‌کنم حتی اگر یک اصلاح‌طلب انتخاب نشود. از سوی دیگر تاسف می‌خورم که ما سال‌هاست به‌جای آنکه دغدغه توسعه کشور را داشته باشیم گرفتار آفت‌زدایی از انتخابات شده‌ایم. »
رسول منتجب نیا از اصلاح طلبان باسابقه نیز بحث تحریم انتخابات را رد کرده است. او گفته است که «اصلاح‌طلب‌ها قائل به تحریم نبودند و به‌صورت کلی ممکن است شخصی به‌عنوان یک فرد انتخابات را تحریم کند اما کل اصلاح‌طلب‌ها و جریان اصلاح‌طلب، انتخابات را تحریم نکرده‌اند. ممکن است در برخی موارد کاندیدا ندهند و از کاندیدا حمایت نکنند اما این به معنای تحریم نیست. اصلاح‌طلبان با تردید با انتخابات پیش‌رو برخورد کردند و هیچگاه تحریم نکردند. آنها هیچ‌وقت نگفتند ما شرکت نمی‌کنیم و نباید شرکت کرد. هرکسی می‌تواند خودش تصمیم بگیرد، لذا برخی از اصلاح‌طلب‌های سراسر کشور بررسی کردند و تصمیم گرفتند شرکت کنند.»
به نظر می رسد تحریم انتخابات توسط جریان اصلاحات ایده پررنگی نباشد اما استراتژی انتخاباتی این جریان هنوز در ابهام است و نظرات مختلفی در خصوص انتخابات در میان احزاب اصلاح‌طلب وجود دارد به طور مثال حزب اتحاد ملت در نامه‌ای به ابراهیم رئیسی با انتقاد تند از قانون جدید انتخابات، تصریح کرده است که قانون جدید انتخابات موجب شده است که تنها پوسته‌ای از حاکمیت قانون و گردش نخبگان باقی بماند و در عمل بی قانونی و انسداد سیاسی رخ دهد و وضعیت به گونه‌ای پیش برود که گویی تکلیف انتخابات پیش از برگزاری آن مشخص شده است.»
مرعشی: مردم خیلی منتظر تصمیمات سیاسیون و احزاب سیاسی نباشند
در مقابل حزب کارگزاران که در این سال‌ها در هر شرایطی موافق مشارکت در انتخابات بوده است، این بار هم مردم را به مشارکت در انتخابات دعوت کرده است. حسین مرعشی دبیرکل این حزب درباره موضع کارگزاران گفت: «موضع مان این است که مردم ایران خیلی منتظر تصمیمات سیاسیون و احزاب سیاسی نباشند و سعی کنند هر کسی از نیروهای مختلف اجتماعی، صنفی و محلی و بومی، بتواند از حقوق خود در این انتخابات دفاع کند. این تنها توصیه‌ای است که ما فعلا در مورد انتخابات داریم.»
وی درباره دسته بندی در میان جریان اصلاحات گفت: « اصلاح طلبان به دو دسته کلی تقسیم می شوند، یک دسته سیاست شان این است که ببینند مردم آمادگی مشارکت در انتخابات را دارند یا خیر. آنهامی‌گویند اگر فضا به سمتی برود که مردم در انتخابات شرکت بکنند ما هم شرکت می کنیم البته مشروط بر اینکه کاندیدا داشته باشند، یعنی کاندیدای ثبت نام شده تایید صلاحیت شده‌ای وجود داشته باشد. بخشی از گروه‌های اصلاح‌طلب معتقدند باید فضای سیاسی و احزاب، مردم را آماده کنند و مردم خود به خود برای انتخابات پر شور آماده نمی‌شوند و اگر احزاب و گروه ها بیایند و شرایط را درست برای مردم تشریح بکنند مردم در انتخابات شرکت می کنند. این دو گرایش هر دو جبهه اصلاحات طرفدارانی دارد و مشخص نیست که تصمیم نهایی تحت تاثیر کدامیک از این دو گرایش خواهد بود.»
در انتخابات سال ۹۸ و ۱۴۰۰، جبهه اصلاحات از نامزد و لیست خاصی حمایت نکرد و انتخاب را به خود احزاب اصلاح طلب سپرد. اکنون نیز به نظر می رسد دستیابی به استراتژی واحد در این جریان کار ساده‌ای نباشد.
امید اعتدال‌گرایان به انتخابات
استراتژی اعتدال‌گرایان که جریان وابسته به دولت یازدهم و دوازدهم هستند، روشن است و آنها طبق توصیه حسن روحانی، در انتخابات شرکت کرده‌اند. محمود واعظی رئیس دفتر رئیس دولت یازدهم و دوازدهم درباره موضع آنها در انتخابات گفته است:« سیاست ما بر این بود که افراد را تشویق به ثبت‌نام کنیم. چون نمی‌دانستیم تا ۶ ماه بعد چه اتفاقی می‌افتد. بنابراین در تهران و هم در استان‌ها ثبت‌نام کردند. دبیرکل حزب، آقای نوبخت اسم نوشتند، تعدادی از دبیرهای استانی، تعدادی از اعضای شورای مرکزی و تعدادی از اعضای دفتر سیاسی در تهران ثبت‌نام کردند. در استان‌ها هم طبق خبرهایی که به ما رسیده ثبت‌نام انجام شده ولی منتظر هستیم ببینیم نتیجه چه پیش می‌آید. از اعضای دولت قبل هم تعدادی مثل آقایان علوی، جمشید انصاری، و چند نفر از استانداران ثبت‌نام کردند.
وی درباره نظر روحانی درباره ثبت‌نام اعضای دولت ایشان در انتخابات ، تصریح کرد:« من در جلسه‌ای که بودم از آقای روحانی مشورت خواستند و ایشان گفتند کسانی که علاقه‌مند و آماده هستند، نظرم مثبت است که ثبت‌نام کنند. به همین جهت نظر ایشان به استانداران هم گفته شده و تعدادی از آنها هم ثبت‌نام کردند.»